Theo IJzermans - Columns en Interviews

Columns

Amerikaanse kanaries

In New-Age-geschriften zit een vast stramien. Diepe inzichten worden bij geheime stammen opgedaan en de hoofdpersoon krijgt de opdracht deze wijsheden aan ons, zogenaamd beschaafde mensen, over te dragen. In het boek Australie op blote voeten ontmoet de schrijfster een groep aboriginals die westerlingen als afwijkelingen ziet. Ze krijgt boodschappen mee om ons weer op het rechte pad te krijgen. Redfield de schrijver van de Celestijnse belofte moet diep in het regenwoud van Peru binnendringen waar een manuscript met een schat aan wijsheid ligt te wachten. Hierin worden mededelingen gedaan over de toekomst van de mensheid.
Gurdjief, de in 1949 overleden mysticus, is een New Age lieveling, die door de opkomst van het enneagram weer populair wordt. Hij was zijn tijd ver vooruit. Meer dan een eeuw geleden reisde hij rond in Centraal Azië en daar ontmoette hij leden van een (nooit achterhaald) geheime broederschap, die hem deelgenoot maakten van hun kennis. Hiertoe behoorde ook het enneagram. Anno 2001 kunnen we weer regelmatig lezen over de populariteit van deze persoonlijkheidstypologie.
De Amerikaanse Helen Palmer gaat al een aantal jaren de boer op met dit diepgravende persoonlijkheidsmodel. Ook in ons land slijt een aantal lokale goeroes deze inzichten in workshops en seminars. Er blijken zelfs ‘certified enneagram teachers’ te zijn. Ik denk niet dat Gurdjief ooit deze certificering ontvangen zou hebben, zeker niet als daar een politieverklaring van goed gedrag voor nodig zou zijn. Hij was berucht om zijn gladde praatjes waarmee hij heel wat geld wist los te peuteren van goedgelovige volgelingen. Eén van de verhalen die hij trots vertelde aan zijn leerlingen, ging over zijn vroegere handel in Samarkand waar hij mussen met waterverf behandelde en ze vervolgens verkocht als Amerikaanse kanaries. Als het ging regenen moest hij tijdig een goed heenkomen zien te vinden.
Het onderbrengen van mensen in een beperkt aantal persoonlijkheidstypen heeft een lange geschiedenis. Het is een aantrekkelijk idee om te weten tot welke categorie jijzelf en anderen behoren en welke combinaties het al of niet goed doen. Het geeft structuur aan het leven en je kunt toe met een beperkt aantal gebruiksaanwijzingen. Een mooi voorbeeld van zo’n systeem is de astrologie. De horoscopen zijn gebaseerd op de stand van de sterren. Pas deze week op met Steenbokken en hou je emoties in de gaten. De aanwijzingen zijn vaag en multi-interpretabel. Je kunt altijd alle kanten op. Nooit wordt echt aangetoond of de stand van de sterren iets zegt over het menselijke gedrag.
De geschiedenis van de psychologie is rijk aan wonderlijke persoonlijkheidstheorieën. Deze zijn soms gebaseerd op zaken als schedelmetingen, lichaamsbouw of de aanwezigheid van bepaalde lichaamssappen. De persoonlijkheidstypes van het enneagram passen heel goed in dit rariteitenkabinet
Binnen de serieuze psychologie bestaat op dit moment een beperkt aantal persoonlijkheids testen die -met alle mitsen en maren die een wetenschappelijke benadering met zich meebrengt- een redelijk voorspellende waarde hebben. Helaas gaan ze minder diep waardoor de romantiek van het totaalinzicht ontbreekt. En dat is nou juist de charme van de astrologie en het enneagram.
Helen Palmer doet in een van haar geschriften de uitspraak dat de moderne psychologie pas een eeuw bestaat, terwijl haar systeem daarentegen gebaseerd is op de kennis van duizenden jaren. Dit is het bekende argument van de New Age-kruidenvrouwtjes die ons in feite uitnodigen om weer te geloven dat de aarde plat is en de zon rond de aarde draait.
Ook in de 21ste eeuw zal de handel in Amerikaanse kanaries bloeien. Een blik op de bestsellerlijsten leert dat er voldoende goedgelovige boeren, burgers en buitenlui klaar staan om bij het zien van al dit moois diep in de buidel te tasten.

Columns:


m e n u	c o l u m n s & i n t e r v i e w s	terug >>
Startpagina Curriculum Boeken over psychologie Columns en interviews >> Thrillers Fotografie	Columns Amerikaanse kanaries In New-Age-geschriften zit een vast stramien. Diepe inzichten worden bij geheime stammen opgedaan en de hoofdpersoon krijgt de opdracht deze wijsheden aan ons, zogenaamd beschaafde mensen, over te dragen. In het boek Australie op blote voeten ontmoet de schrijfster een groep aboriginals die westerlingen als afwijkelingen ziet. Ze krijgt boodschappen mee om ons weer op het rechte pad te krijgen. Redfield de schrijver van de Celestijnse belofte moet diep in het regenwoud van Peru binnendringen waar een manuscript met een schat aan wijsheid ligt te wachten. Hierin worden mededelingen gedaan over de toekomst van de mensheid. Gurdjief, de in 1949 overleden mysticus, is een New Age lieveling, die door de opkomst van het enneagram weer populair wordt. Hij was zijn tijd ver vooruit. Meer dan een eeuw geleden reisde hij rond in Centraal Azië en daar ontmoette hij leden van een (nooit achterhaald) geheime broederschap, die hem deelgenoot maakten van hun kennis. Hiertoe behoorde ook het enneagram. Anno 2001 kunnen we weer regelmatig lezen over de populariteit van deze persoonlijkheidstypologie. De Amerikaanse Helen Palmer gaat al een aantal jaren de boer op met dit diepgravende persoonlijkheidsmodel. Ook in ons land slijt een aantal lokale goeroes deze inzichten in workshops en seminars. Er blijken zelfs ‘certified enneagram teachers’ te zijn. Ik denk niet dat Gurdjief ooit deze certificering ontvangen zou hebben, zeker niet als daar een politieverklaring van goed gedrag voor nodig zou zijn. Hij was berucht om zijn gladde praatjes waarmee hij heel wat geld wist los te peuteren van goedgelovige volgelingen. Eén van de verhalen die hij trots vertelde aan zijn leerlingen, ging over zijn vroegere handel in Samarkand waar hij mussen met waterverf behandelde en ze vervolgens verkocht als Amerikaanse kanaries. Als het ging regenen moest hij tijdig een goed heenkomen zien te vinden. Het onderbrengen van mensen in een beperkt aantal persoonlijkheidstypen heeft een lange geschiedenis. Het is een aantrekkelijk idee om te weten tot welke categorie jijzelf en anderen behoren en welke combinaties het al of niet goed doen. Het geeft structuur aan het leven en je kunt toe met een beperkt aantal gebruiksaanwijzingen. Een mooi voorbeeld van zo’n systeem is de astrologie. De horoscopen zijn gebaseerd op de stand van de sterren. Pas deze week op met Steenbokken en hou je emoties in de gaten. De aanwijzingen zijn vaag en multi-interpretabel. Je kunt altijd alle kanten op. Nooit wordt echt aangetoond of de stand van de sterren iets zegt over het menselijke gedrag. De geschiedenis van de psychologie is rijk aan wonderlijke persoonlijkheidstheorieën. Deze zijn soms gebaseerd op zaken als schedelmetingen, lichaamsbouw of de aanwezigheid van bepaalde lichaamssappen. De persoonlijkheidstypes van het enneagram passen heel goed in dit rariteitenkabinet Binnen de serieuze psychologie bestaat op dit moment een beperkt aantal persoonlijkheids testen die -met alle mitsen en maren die een wetenschappelijke benadering met zich meebrengt- een redelijk voorspellende waarde hebben. Helaas gaan ze minder diep waardoor de romantiek van het totaalinzicht ontbreekt. En dat is nou juist de charme van de astrologie en het enneagram. Helen Palmer doet in een van haar geschriften de uitspraak dat de moderne psychologie pas een eeuw bestaat, terwijl haar systeem daarentegen gebaseerd is op de kennis van duizenden jaren. Dit is het bekende argument van de New Age-kruidenvrouwtjes die ons in feite uitnodigen om weer te geloven dat de aarde plat is en de zon rond de aarde draait. Ook in de 21ste eeuw zal de handel in Amerikaanse kanaries bloeien. Een blik op de bestsellerlijsten leert dat er voldoende goedgelovige boeren, burgers en buitenlui klaar staan om bij het zien van al dit moois diep in de buidel te tasten. © Theo IJzermans Columns: Amerikaanse kanaries De twijfelende manager De charismaschool De opmars van de nieuwste mens De verplaatsbare mens De woedende medewerker Wanneer val ik door de mand? Druk, drukker, drukst Het verborgen paradijs Hoe bekwaam ben ik? Hoe krijg ik mijn zin? Managersjargon Oudere werknemers Rollenspelen Scoringsdrift Service Uitstellen Wachten (1) Wachten (2) Wij ouders eisen! \| top \|